Lokaal Sociaal Beleid

• ondersteuning bij de opmaak van een organisatiebeheersingsplan
• opvolgen en coördineren van het jaarlijks actieplan m.b.t. organisatiebeheersing
• uitwerken van een externe cijfermatige omgevingsanalyse
• de opmaak van een SWOT-analyse voor diverse diensten
• begeleiden en uitvoeren van acties m.b.t. toegankelijkheid
• coördineren van participatietrajecten
• het doorlichten van de efficiënte werking van diensten d.m.v. tevredenheidsmetingen, kwaliteitsonderzoek, gespreksgroepen, …
• …

• uitwerken van een seniorengids
• organiseren van initiatieven voor mantelzorgers (bv. mantelzorgdag, mantelzorgcafé, mantelzorgbeurs, …)
• tevredenheids- en behoefteonderzoeken
• coördinatie huis van het kind
• coördinatie lokaal loket kinderopvang
• ondersteuning bij de uitwerking van het decreet BOA
• coördinatie van een geïntegreerd breed onthaal
• ondersteuning bij de opmaak van een zorgstrategisch plan
• …

• organiseren van een woonbeurs
• ondersteuning bij de opmaak van een doelgroepenplan m.b.t. de aanpassing van het lokaal toewijzingsreglement voor sociale huurwoningen
• …

• organiseren van een jobbeurs
• …

Context

Met het nieuwe ‘decreet houdende de organisatie van buitenschoolse opvang en de afstemming tussen buitenschoolse activiteiten’, afgekort ‘het decreet buitenschoolse opvang en activiteiten’ (BOA) krijgen de lokale besturen een regierol in functie van het geïntegreerde aanbod van buitenschoolse opvang en activiteiten. Hierbij krijgt het lokaal bestuur volgende opdrachten toegewezen:

• Beleid ontwikkelen rond buitenschoolse opvang en activiteiten binnen de strategische meerjarenplanning.
• Beslissen over de besteding en verdeling van de beschikbare financiële, personele, logistieke en infrastructurele middelen (waaronder de subsidie in het kader van het decreet).
• Een lokaal samenwerkingsverband oprichten, dat o.a. de opdracht heeft om advies te geven aan het lokaal bestuur.

Dit met specifieke aandacht voor kleuteropvang, kwetsbare gezinnen en kinderen met specifieke zorgbehoeften.

Ondersteuning KINA

Het nieuwe decreet brengt dus heel wat nieuwe opdrachten met zich mee waarbij een stafmedewerker Lokaal Sociaal Beleid kan ondersteunen. Onderstaande opdrachten kunnen hierbij worden opgenomen:

• Ondersteunen bij de voorbereiding en indiening van de subsidieaanvraag.
• Het in kaart brengen en analyseren van de lokale situatie, met aandacht voor de noden en drempels die kinderen, ouders en andere stakeholders ervaren.
• Betrokkenheid genereren rond het thema bij externe stakeholders.
• Ondersteunen bij de oprichting van het lokaal samenwerkingsverband en het begeleiden van de bijeenkomsten.
• Ondersteunen bij het bepalen van een beleidsvisie rond buitenschoolse opvang en activiteiten, participatie, de rol van het lokaal samenwerkingsverband,…
• Ondersteunen bij het formuleren van operationele en strategische doelstellingen en acties.
• Uitwerken van een financieel scenario.

Overal huizen van het kind

Sinds 1 januari 2019 is er in elke gemeente in het arrondissement Antwerpen een Huis van het Kind terug te vinden. In de nieuwe of niet-gesubsidieerde Huizen van het Kind werd in 2018 dus hard gewerkt door de lokale besturen en lokale partners om een dossier te schrijven met duidelijke doelstellingen voor het lokaal Huis van het Kind. De erkenning en subsidie zijn slechts een begin. De komende jaren zal een blijvend engagement nodig zijn om het Huis van het Kind vorm te geven en lokaal te verankeren.

Een geïntegreerd gezinsbeleid

In de eerste plaats zal er een lokaal draagvlak gecreëerd moeten worden bij alle lokale actoren die werken met gezinnen, kinderen en jongeren. De Huizen van het Kind willen de krachten van deze actoren bundelen, het aanbod afstemmen en inspelen op de lokale noden van gezinnen. Het Huis van het Kind streeft ernaar om de verschillende beleidsdomeinen en sectoren (kinderopvang, onderwijs, geestelijk welbevinden, sociaal beleid, …) te verbinden en daarmee een geïntegreerd gezinsbeleid te verwezenlijken.

Vlaamse verankering huizen van het kind

De Huizen van het Kind krijgen de laatste jaren een steeds belangrijkere rol in het werkveld bij de uitvoering van nieuwe opdrachten. En dit zal in de toekomst alleen maar toenemen. De Vlaamse overheid stimuleert deze ontwikkeling door een duidelijke verankering van het Huis van het Kind in het Vlaamse beleid. Bij de vorming van de eerstelijnszones werden de Huizen van het Kind mee ingeschreven als verplichte partner. Ook bij het Groeipakket, de hervormde kinderbijslag, is een samenwerking tussen de uitbetalingsactoren en de huizen van het kind decretaal opgenomen. Het nieuwe decreet lokaal sociaal beleid vermeld dat de huizen van het kind deel uitmaken van een integraal en afgestemd beleid met betrekking tot toegankelijkheid van de lokale sociale hulp- en dienstverlening en de aanpak van onderbescherming. De aanwezigheid van een (goed werkend) Huis van het Kind zal steeds vaker een voorwaarde zijn om projecten en initiatieven op poten te zetten.

Vertaling in het meerjarenplan

Het lokaal bestuur neemt, naast een actorrol, vaak een trekkende en coördinerende rol op binnen het Huis van het Kind. De doelstellingen die geformuleerd worden binnen het samenwerkingsverband Huis van het Kind vinden idealiter een vertaling binnen het gemeentelijke meerjarenplan 2020-2025. Het Huis van het Kind vormt immers een belangrijk beleidsinstrument om lokale doelstellingen te verwezenlijken.

Ondersteuning KINA

Als een lokaal bestuur een Huis van het Kind wil oprichten in haar gemeente, kunnen ze hiervoor terecht bij KINA bij de stafmedewerkers Lokaal Sociaal Beleid. De opdrachten van de stafmedewerker kunnen er als volgt uitzien, afgestemd op de noden en behoeften van het lokaal bestuur:

• Procesbegeleiding en coördinatie bij de opstart van een samenwerkingsverband Huis van het Kind
• Ondersteuning bij de uitwerking van een visie, strategie en doelstellingenkader Huis van het Kind
• Algemene netwerkcoördinatie bij een Huis van het Kind (communicatie, draagvlak creëren, netwerk vormen, initiatieven initiëren, methodieken aanreiken, …)
• Ondersteuning bij het uitwerken van nieuwe initiatieven en subsidiedossiers binnen het kader van het Huis van het Kind (kinderarmoede, participatie, ontmoeting, jeugdhulp, …)
• Opmaak van omgevingsanalyse en integratie van doelstellingen in het meerjarenplan 2020-2025

Regelgeving en subsidie

In 2019 zal er (eindelijk) werk gemaakt worden van de subsidiëring van de lokale loketten kinderopvang. Het decreet van 20 april 2012 houdende kinderopvang van baby’s en peuters bevatte al het decretaal kader voor de oprichting van lokale loketten kinderopvang. Lokale loketten kinderopvang zijn neutrale informatie- en ondersteuningspunten voor alle gezinnen met een vraag naar kinderopvang, in de vorm van een netwerk van actoren in de kinderopvang. Deze loketten moeten de zoektocht naar kinderopvang vergemakkelijken voor de gezinnen en zo de toegankelijkheid tot kinderopvang verbeteren. Volgende vier opdrachten kunnen opgenomen worden door het lokaal loket kinderopvang:

• Coördineren van de registratie van vragen naar opvangplaatsen.
• Informeren van de gezinnen over vrije opvangplaatsen.
• Uitbouwen van een netwerk met de organisatoren van kinderopvang en andere actoren die werken met gezinnen (zie samenwerking Huis van het Kind).
• Monitoren van vraag en aanbod, zodoende advies te verstrekken aan het lokaal beleid.

Samenwerking en inbedding huis van het kind

Een lokaal loket kinderopvang wordt niet in een vacuüm opgericht. Er zijn reeds overlegorganen, zoals het lokaal overleg kinderopvang, die mee sturing kunnen geven aan de opstart van een lokaal loket. Ook in het Huis van het Kind is kinderopvang een belangrijk thema. Het lokaal loket kinderopvang wordt idealiter ingebed binnen het kader van het Huis van het  Kind, zodat het nieuwe aanbod meteen afgestemd kan worden en partners maximaal kunnen doorverwijzen. Vice versa zal het lokaal loket ouders doorverwijzen naar het ruimer aanbod dat terug te vinden is in het Huis van het Kind (opvoedingsondersteuning, initiatieven geestelijk welbevinden, ontmoeting, vrije tijd, …).

Ondersteuning KINA

Bij een project dat de oprichting van een Lokaal Loket Kinderopvang als doel heeft, kan de stafmedewerker op maat van het lokaal bestuur de volgende acties uitvoeren:

• Opvolging en uitschrijven van een subsidiedossier lokaal loket kinderopvang
• Procesbegeleiding bij de opstart van een lokaal loket kinderopvang (communicatie, overleg, aanreiken methodieken, …)
• Procesbegeleiding bij netwerkvorming en creëren van draagvlak voor bovenlokale samenwerking

Samenbundelen van krachten

De wettelijke basis voor het samenwerkingsverband Geïntegreerd Breed Onthaal ligt binnen het nieuwe decreet Lokaal Sociaal Beleid, die Geïntegreerd Breed Onthaal verder invulling aan de functies geeft en de werkingsprincipes beschrijft. De drie kernactoren, het OCMW, het centrum algemeen welzijnswerk (CAW) en de diensten maatschappelijk werk van de ziekenfondsen (DMW), bundelen samen hun krachten om de doelstellingen van het lokaal sociaal beleid te verwezenlijken.

Waarom een GBO?

De weg vinden naar de juiste hulp is voor veel mensen niet gemakkelijk. Vaak weten ze niet bij welke instantie ze terechtkunnen met hun vraag. Ze hollen van het kastje naar de muur en overal moeten ze hun verhaal opnieuw doen. Daar brengt het geïntegreerd breed onthaal (GBO) verandering in.

Het GBO zorgt ervoor dat mensen zonder omwegen bij de juiste hulp belanden. Het GBO wil iets doen aan onderbescherming en nauw aansluiten bij de vragen en noden van mensen. Ze is gericht op twee belangrijke doelstellingen:

1.  het realiseren van een toegankelijke sociale hulp- en dienstverlening
2.  het tegengaan van onderbescherming.

Ondersteuning van KINA

• Coördinerende rol:
• • 1 centraal aanspreekpunt voor het project – expert GBO
  • Bij elkaar brengen van de verschillende partners (samenwerkingsverband)
  • Ondersteunen bij het bepalen van gemeenschappelijke doelen
  • Opvolging en evaluatie noden- en behoeften
  • Organisatie en verslaggeving van vergaderingen
• Uitwerken en opvolgen van gemeenschappelijke acties